Những thương ngầm giúp Hitler nắm quyền

Tờ Guardian đã xác thực thông tin từ các hồ sơ mới được tiết lộ trong Lưu trữ quốc gia Mỹ (USNA), trong đó đã chỉ đích danh ông Prescott Bush (từng là Thượng nghị sỹ) là “tổng đạo diễn” với các “kiến trúc sư tài chính” của Đức Quốc xã (ĐQX).

Những thương vụ giao dịch mờ ám cho đến khi khối tài sản khổng lồ của Prescott bị tịch thu vào năm 1942 chiếu theo TEA, đã dẫn đến hơn 60 năm kiện cáo ì xèo về những thiệt hại khi người Đức chống lại gia tộc Bush bắt nguồn từ 2 cựu lao động nô lệ khổ sai tại trại tập trung Auschwitz, cũng như một trận tranh cãi ỏm tỏi trước kỳ bầu cử.

Thậm chí một cựu công tố tội ác chiến tranh của ĐQX cũng lập luận rằng hành động của Prescott Bush đáng bị truy tố bởi 2 tội “viện trợ và an ủi kẻ thù”. Có không ít ý kiến cho rằng số tiền mà Prescott Bush kiếm được từ các giao dịch với ĐQX đã tích trữ thành tài sản khủng cho gia tộc Bush cũng như đã thiết lập một triều đại chính trị cho dòng họ này.

Một thời gian dài trước đây, tình tiết về hoạt động giao dịch của Prescott Bush với người Đức ít được xem xét công khai, một phần vì tính bí mật của các tài liệu có liên quan đến ông ta. Nhưng việc 2 nạn nhân sống sót đệ đơn kiện gia tộc Bush, và những tiết lộ từ việc làm ăn của Bush ông đã ảnh hưởng không nhỏ đến Bush cháu, Tổng thống George Walker Bush.

Các tài liệu đã hé lộ rằng công ty mà Prescott làm việc có tên là Brown Brothers Harriman (BBH) đã đóng vai trò là một căn cứ Mỹ phục vụ cho nhà công nghiệp Đức, Fritz Thyssen, nhân vật này đã giúp tài trợ tiền bạc cho Adolf Hitler trong thập niên 1930.

Tờ The Guardian đã tìm thấy bằng chứng khẳng định Prescott Bush làm giám đốc của Tập đoàn ngân hàng liên bang (UBC, chi nhánh New York) – chi nhánh này đã đại diện cho các lợi ích của Fritz Thyssen tại Hoa Kỳ, và Prescott làm việc ở UBC sau khi Mỹ tham gia vào Thế chiến II.

Prescott Bush

Prescott Bush cũng nằm trong hội đồng quản trị của ít nhất là một trong các công ty tạo nên mạng lưới đa quốc gia với các công ty bình phong nhằm cho phép Fritz Thyssen di chuyển tài sản đi khắp thế giới. Thyssen làm chủ công ty than đá và thép lớn nhất ở Đức, và giàu sụ lên từ các nỗ lực tái vũ trang của Adolf Hitler giữa 2 cuộc đại chiến. 

Một trong những trụ cột của mạng chân rết tập đoàn quốc tế của Thyssen, UBC, một ngân hàng mà Thyssen nắm vai trò kiểm soát ở tận Hà Lan. “Liên kết Bush / ĐQX” còn dính dáng đến việc Prescott Bush đã làm việc cho Nghiệp đoàn thép Silesian (CSSC) chuyên khai thác khoáng sản Silesia ở biên giới Đức – Ba Lan.

Suốt trong chiến tranh, CSSC đã tận dụng nguồn lao động nô lệ từ các trại tập trung bao gồm cả Auschwitz. CSSC sang tay nhiều chủ trong thời thập niên 1930, nhưng các tài liệu từ Lưu trữ quốc gia Hoa Kỳ (USNA) đã phân loại từ năm 2003 tiết lộ rằng có mặt Prescott Bush ở CSSC dù không rõ ông ta có còn làm việc ở đó không khi tài sản của Thyssen tại Mỹ bị tịch thu vào năm 1942.

Ba bộ tài liệu của USNA đều cho thấy có sự tham gia của Prescott Bush. Bộ tài liệu đầu tiên là các trang viết về ngân hàng Harriman lưu trữ tại Thư viện quốc hội Mỹ, cho thấy Prescott Bush làm giám đốc và cổ đông của một số công ty có sự liên đới với Thyssen. Bộ tài liệu thứ hai của USNA ghi rõ việc thu giữ các tài sản tại Mỹ của Thyssen. Các tài liệu đề ngày 20 tháng 10 năm 1942 cho thấy việc thu giữ nhiều tài sản tại UBC, trong đó Prescott Bush là giám đốc.

Đến tháng 11 năm 1942, công ty Silesian-American (một liên danh khác của Prescott Bush) cũng bị tịch thu. Bộ tài liệu thứ ba cũng của USNA nằm trong các tập hồ sơ của IG Farben, kẻ bị truy tố tội ác chiến tranh. Về chân dung của Prescott Bush có thể kể như sau: hồi diễn ra Thế chiến I, Prescott là đại úy pháo binh và kết hôn với bà Dorothy Walker (con gái của ông George Herbert Walker) vào năm 1921.

Năm 1924, người cha vợ (cũng là chủ ngân hàng đầu tư nổi tiếng St Louis) đã giúp con rể mở một doanh nghiệp ngân hàng ở New York chung với Averill Harriman (con trai của trùm đường sắt E H Harriman) ở New York. Công việc đầu tiên mà người cha vợ giao cho Prescott Bush là quản lý UBC. Prescott là thành viên sáng lập ngân hàng và qua các tài liệu cho thấy ông ta nằm trong hội đồng gồm 7 giám đốc, có cổ phần trong UBC trị giá ban đầu chỉ có 125 USD.

Sau đó, UBC trở thành bình phong hoạt động cho Fritz Thyssens, gia tộc công nghiệp quyền lực nhất nước Đức. August Thyssen (người sáng lập ra triều đại Thyssen, cũng là người đầu tiên tài trợ cho các nỗ lực chiến tranh của Đức vào thập niên 1920) cùng các con trai Fritz và Heinrich đã thành lập một mạng lưới các ngân hàng và công ty hải ngoại để cất giấu tài sản phòng khi quốc gia bị nguy cấp.

Thời điểm Fritz Thyssen thừa hưởng đế chế thương mại của cha mình vào năm 1926, nền kinh tế Đức khi đó đã bị chững lại.

Vai trò của nhà công nghiệp Đức ở hải ngoại

Sau lần được Adolf Hitler thuyết phục, Fritz Thyssen nghe bùi tai và gia nhập đảng Quốc xã vào tháng 12 năm 1931. Fritz Thyssen thường xuyên vung tiền để bảo lãnh cho đảng Quốc xã trong những thời kỳ khó khăn.

Vào cuối thập niên 1930, Brown Brothers Harriman (BBH), cơ sở tự nhận là ngân hàng đầu tư tư nhân lớn nhất thế giới, và UBC, đã mua và vận chuyển hàng triệu đô la Mỹ vàng, nhiên liệu, thép, than đá và trái phiếu kho bạc Mỹ chuyển cho Đức (nhằm giúp Hitler xây dựng năng lực chiến tranh).

Theo các tài liệu mà tờ Guardian có được thì UBC đã chuyển số tiền 2 triệu USD vào các tài khoản của BBH trong khoảng thời gian 1924 và 1940. Năm 1941, Fritz Thyssen đào tẩu khỏi Đức khi Hitler “không vừa lòng”, và bị bắt giữ ở Pháp rồi bị giam giữ ở đó.

Sau khi Đức xâm lược Ba Lan vào năm 1939, BBH vẫn tiếp tục làm ăn với Fritz Thyssens cho đến khi kết thúc vào năm 1941 (Mỹ vẫn giữ vai trò trung lập cho đến khi xảy ra vụ tấn công Trân Châu Cảng). Các giao dịch vàng khổng lồ của UBC đã làm dậy lên hoài nghi rằng ngân hàng này là “một quả trứng bí mật” giấu ở New York cho Fritz Thyssen cùng các nhân vật “máu mặt” khác của ĐQX. Ủy ban tài sản người hành tinh (APC) đã vào cuộc điều tra.

Erwin May, viên chức điều tra tài sản của APC đã được chỉ định điều tra vào hoạt động kinh doanh của UBC. Sự thật phơi bày rằng các giám đốc Roland Harriman, Prescott Bush và những người khác không có cổ phần nào ở UBC mà chỉ đơn thuần là giữ chúng thay mặt cho ngân hàng Voor Handel ở Rotterdam (Hà Lan). Kỳ quặc là ngay cả chủ tịch của UBC cũng không hay biết ai làm chủ ngân hàng ở Rotterdam.

Trong báo cáo đề ngày 16 tháng 8 năm 1941 gửi cho APC, Erwin May viết: "UBC được thành lập vào ngày 4 tháng 8 năm 1924, chủ nhân của nó là Ngân hàng Voor Handel en Scheepvaart N.V ở Rotterdam (Hà Lan). Ngài Cornelis [sic] Lievense (chủ tịch của UBC) tuyên bố không hay biết ai là quyền chủ nhân của Voor Handel, nhưng tin rằng rất có thể Nam tước Heinrich Thyssen (em trai của Fritz Thyssen) có thể sở hữu một tài sản đáng kể”.

Báo cáo của Erwin May cũng nhấn mạnh nguồn tiền từ UBC đã tỏa đi khắp Châu Âu, Châu Mỹ và Canada, cũng như tiền từ Voor Handel từ UBC qua các công ty trên. Trong vòng vài tuần sau khi có kết quả điều tra của Erwin May, ông Homer Jones (giám đốc bộ phận nghiên cứu và điều tra của APC) đã gửi thư cho ủy ban APC đề nghị chính phủ Mỹ phải niêm phong UBC cùng các tài sản của nó.

Tờ Guardian ghi nhận trong danh sách giám đốc ngân hàng có tên của Prescott Bush. Báo cáo của Homer Jones nhấn mạnh: “4000 cổ phần trong UBC đều có chủ là người nước ngoài và làm lợi cho các quốc gia đối đầu”.

Luật sư của những người sống sót nói gì?

Homer Jones khuyến nghị các tài sản của UBC nên được thanh lý vì lợi ích của chính phủ Mỹ, nhưng UBC vẫn duy trì hoạt động và trả lại cho các cổ đông Mỹ sau chiến tranh. Một số tuyên bố cho rằng Prescott Bush đã bán cổ phần ở UBC sau chiến tranh với số tiền 1,5 triệu USD (số tiền khổng lồ vào thời điểm đó).

Cuộc điều tra của APC vẫn tiếp tục và UBC bị bắt quả tang đang điều hành một công ty bình phong ở Mỹ cho gia tộc Thyssen chỉ 8 tháng sau khi Mỹ tham chiến, và công ty này đã tài trợ một phần tài chính cho Hitler lên cầm quyền.

Nhưng phần hấp dẫn nhất của câu chuyện vẫn chìm trong tấm màn bí ẩn: sự kết nối giữa Prescott Bush, gia đình Thyssen, CSSC và trại Auschwitz. Một đối tác của Fritz Thyssen là Friedrich Flick (một ông trùm thép, chủ nhân một phần của IG Farben, tập đoàn hóa chất quyền lực nhất nước Đức). Các nhà máy của Flick ở Ba Lan đã sử dụng lao động từ các trại tập trung ở nước này.

Theo tờ New York Times số ra vào ngày 18 tháng 3 năm 1934 thì Flick làm chủ 2/3 công ty CSSC và “những đối tác Mỹ” chiếm phần còn lại. Hai người sống sót từ tay ĐQX đã kiện chính phủ Mỹ và gia tộc Bush với tổng số tiền 40 tỷ USD nhằm bồi thường thiệt hại cho các nạn nhân Auschwitz. Họ là ông Kurt Julius Goldstein (87 tuổi) và ông Peter Gingold (85 tuổi), đã bắt đầu vụ kiện tập thể ở Mỹ từ năm 2001, nhưng thẩm phán Rosemary Collier gạt hồ sơ với lý do “chính phủ không chịu trách nhiệm theo nguyên tắc chủ quyền nhà nước”.

Ông Jan Lissmann (một trong các luật sư của 2 người sống sót) tuyên bố phán quyết từ tòa án không hợp lệ vì không diễn ra bất kỳ phiên điều trần nào. Các luật sư cũng đệ trình một bản kiến nghị tại tòa án The Hague, có đoạn: “Từ tháng 4 năm 1944 trở đi, Không lực Hoa Kỳ đã hủy diệt trại Auschwitz bằng các cuộc không kích cũng như phá hủy các cầu đường sắt và đường ray từ Hungary đến Auschwitz, giúp ngăn chặn vụ mưu sát 40 vạn nạn nhân Do Thái Hungary”.

Bằng chứng của cánh báo chí

Tổng thống Franklin Roosevelt từng kêu gọi chính phủ Mỹ phải đưa ra các biện pháp để giải cứu người Do Thái Châu Âu. Các luật sư tuyên bố lệnh này đã bị phớt lờ dưới sức ép của một nhóm các tập đoàn Mỹ bao gồm BBH, nơi ông Prescott Bush làm giám đốc. Luật sư Lissmann phàn nàn: “Nếu chúng tôi có được phán quyết tích cực từ tòa án thì cá nhân ông Bush phải chịu liên đới và có trách nhiệm bồi thường”.

Tác giả John Loftus cũng viết về lịch sử kinh doanh của Prescott Bush. Ông John Loftus giờ đây đang sống ở St. Petersburg (tiểu bang Florida) và làm nghề bình luận viên an ninh cho Fox News và ABC radio, và nhấn mạnh rằng những gì mà Prescott Bush đã tham gia thì cũng giống như cách mà nhiều doanh nhân Mỹ, Anh đã làm thời kỳ đó.

Cựu luật sư John Loftus nêu ý kiến: “Quý vị không thể đổ lỗi cho Bush cháu về việc mà ông nội ông ấy đã làm được. Nhưng điều quan trọng ở đây là sự che đậy, làm thế nào bằng chứng đó đã bị ỉm đi ngoạn mục trong suốt nửa thế kỷ, và những tác động của nó sẽ ra sao với nền chính trị Mỹ hiện nay?”

Ông Loftus quả quyết: “Đây là cái cơ chế để Hitler lấy kinh phí lên cầm quyền, và nhờ đó mà ngành công nghiệp quốc phòng của nền Đệ Tam ĐQX được tái vũ trang, cũng là cơ chế mà ĐQX hưởng lợi từ các chủ nhân Mỹ. Có nhiều thời điểm gia đình Bush chỉ tuyên bố rằng UBC có chủ là một ngân hàng Hà Lan, và khi ĐQX xâm lược Hà Lan thì gia tộc Bush đã biết ĐQX kiểm soát toàn bộ UBC. Gia tộc Bush luôn biết ai là người hưởng lợi sau cùng”.

Một nhà báo ở tạp chí Miami là ông John Buchanan (54 tuổi) cũng rất quan tâm tới Prescott Bush. Năm 2003, ông Buchanan đã công bố những tìm kiếm đầu tiên của mình trên tờ New Hampshire Gazette, trong bài báo này, ông Buchanan tuyên bố rằng “những tình tiết trên mạng và trong một số sách đã bị phủ nhận bởi truyền thông và gia đình Bush”.