 |
| Ảnh minh họa. |
Sau khi đẻ, một số sản phụ sốt cao, sợ lạnh hoặc sốt liên miên không dứt (gọi là sản hậu sốt) có thể kèm theo các triệu chứng khác như bụng trướng đau, huyết hôi... Những triệu chứng này có thể nguy hiểm đến tính mạng sản phụ, cần theo dõi sát mạch, nhiệt độ, huyết áp, sản dịch...
Sản hậu sốt gồm có hư chứng và thực chứng. Nếu cảm phải tà khí độc thì rất nguy hiểm, bệnh biến hóa nhanh, cần kết hợp đông y với Tây y để điều trị.
1. Trúng phải tà khí độc: Sản hậu phát sốt, sợ lạnh, hoặc sốt cao rét run, tiểu phúc đau cự án, huyết hôi lúc đầu ra nhiều, sau đó ra ít, sắc tím đen, hoặc như mủ, hôi tanh, tâm phiền bất định, miệng khát thích uống nước, tiểu tiện đỏ ít, đại tiện táo kết, lưỡi đỏ, rêu vàng mà khô, mạch sác hữu lực. Điều trị: Thanh nhiệt giải độc, lương huyết hóa ngưng. Dùng bài giải độc hoạt huyết thang gia nhân hoa, hoàng cầm gồm liên kiều, đương quy, xích thược, sinh địa, hồng hoa, đào nhân 12g, cát căn, sài hồ, chỉ xác, cam thảo 8g, sắc uống ngày 1 thang.
2. Ngoại cảm: Sau đẻ sốt sợ lạnh, đau đầu, đau mình mẩy, chảy nước mũi, ho, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch phù khẩn. Điều trị: Dưỡng huyết trừ phong tán hàn giải biểu. Dùng bài kinh phong tứ vật thang gia tô diệp gồm kinh giới, phòng phong, đương quy, bạch thược, địa hoàng 12g, xuyên khung 10g.
3. Huyết hư: Sản hậu mất máu nhiều, sốt nhẹ, chóng mặt, hoa mắt, tâm quý, ít ngủ, huyết hôi ra nhiều hoặc ít, sắc nhợt loãng, tiểu phúc đau liên miên, chất lưỡi nhợt, mạch tế nhược. Điều trị: Đưỡng huyết ích khí hòa doanh trừ nhiệt. Dùng bài bát chân thang gia hoàng kỳ, địa cốt bì.
4. Huyết ứ: Sau khi đẻ sợ lạnh, sợ nóng, huyết hôi không xuống hoặc ra rất ít, sắc tím thẫm có máu cục, bụng dưới đau cự án, lưỡi tím đen hoặc có điểm ứ huyết, mạch huyền sáp hữu lực. Điều trị: Hoạt huyết trừ ứ, hòa doanh trừ nhiệt. Dùng bài sinh hóa thang gia đan sâm, đan bì, ích mẫu thảo.
ThS Đỗ Việt Hương (Chủ nhiệm Bộ môn Phụ sản, Học viện Y dược học Cổ truyền Việt Nam)