5 thử nghiệm tàu chiến mang tính đột phá của nhân loại

Ngày 7/12, tàu khu trục đến từ tương lai USS Zumwalt (DDG-1000) lần đầu tiến ra biển để thử nghiệm 3 năm sau khi được hạ thủy. Zumwalt được kỳ vọng sẽ mang đến tương lai cho sức mạnh tác chiến trên biển của Hải quân Mỹ. Tuy nhiên, việc thâm hụt ngân sách, ưu tiên thay đổi và chi phí vượt dự toán ban đầu dẫn đến kế hoạch mua sắm 32 tàu, giảm xuống chỉ còn 3 chiếc cho mục đích thử nghiệm.

HMS Dreadnought

Tiền thiết giáp hạm HMS Dreadnought của Hải quân Hoàng gia Anh. Ảnh: Trung tâm lịch sử Hải quân Mỹ

Năm 1905, Hải quân Hoàng gia Anh đã đưa vào hoạt động chiến hạm mạnh nhất thời đó. Đây là tàu chiến đầu tiên trên thế giới được bọc thép và trang bị pháo hạm cỡ nòng lớn. Các nhà thiết kế Anh đã áp dụng một loạt các giải pháp thiết kế mới, cải thiện hệ thống điều khiển hỏa lực và trang bị hệ thống động lực mạnh mẽ.

Khi đi vào hoạt động, HMS Dreadnought lập tức trở thành chiến hạm mạnh nhất thế giới nhanh hơn nhiều so với bất kỳ chiến hạm hiện đại lúc đó. Dreadnought đã mở ra kỷ nguyên của những chiếc thiết giáp hạm khổng lồ và trở thành trụ cột sức mạnh của hải quân các nước trong Thế chiến II.

USS Monitor

Mô hình USS Monitor. Ảnh: Industrymodels

Năm 1862, Hải quân Mỹ đưa vào hoạt động chiến hạm USS Monitor. Đây không phải là chiếc tàu bọc thép đầu tiên trên thế giới. Tuy nhiên, con tàu được áp dụng nhiều đổi mới về công nghệ. USS Monitor có một tháp pháo duy nhất bố trí trên chiếc bè kim loại dài, con tàu rất khác biệt so với các tàu chiến lúc đó.

Khi USS Monitor được đưa vào sử dụng, con tàu đã chứng minh sức mạnh của nó trong chiến dịch phá vỡ sự phong tỏa ở Hampton Roads năm 1862. Monitor bị chìm trong một cơn bão khi đang trên hải trình đến Bắc Calorina. USS Monitor đã mở đường cho sự phát triển của các tuần dương hạm bọc thép về sau.

HMS Furious

HMS Furious một trong những tàu sân bay đầu tiên trên thế giới. Ảnh: Naval History

Trong năm 1915, Hải quân Hoàng gia Anh đã hạ thủy chiến hạm HMS Furious. Ban đầu, tàu được thiết kế với vai trò tuần dương hạm bọc thép nhẹ trong Chiến tranh thế giới thứ Nhất. Tàu được trang bị 2 pháo hạm 440 mm lớn nhất ở thời điểm đó.

Tuy nhiên, thử nghiệm ban đầu không thực sự thành công. Các kỹ sư Anh đã sử dụng thân tàu để chuyển đổi thành một tàu sân bay hạng nhẹ. Việc chuyển đổi vai trò cho HMS Furious đã chứng minh sự thành công trong các hoạt động trên biển. Boong tàu có thể triển khai và thu hồi các máy bay một cách hiệu quả.

Việc thử nghiệm chuyển đổi một tuần dương hạm thành tàu sân bay đã mở ra kỷ nguyên của những hàng không mẫu hạm trong Thế chiến II cho đến hôm nay.

USS Nautilus

USS Nautilus tàu ngầm hạt nhân đầu tiên trên thế giới. Ảnh: Subguru

Những năm CTTG 2, hạm đội tàu ngầm điện-diesel của Mỹ đã chinh phục Thái Bình Dương và góp phần đánh bại Hải quân đế quốc Nhật Bản. Kinh nghiệm hoạt động trong chiến tranh cho thấy, các tàu ngầm điện-diesel có phạm vi hoạt động khá ngắn. Đầu tiên, những tàu ngầm phải phụ thuộc vào các căn cứ hay tàu tiếp tế trong các hoạt động xa bờ.

Thứ 2, tàu rất dễ bị tấn công khi nổi lên mặt nước để sạc pin cho động cơ điện. Từ những vấn đề đó, các kỹ sư Mỹ đã nghĩ đến  giải pháp trang bị lò phản ứng hạt nhân để cung cấp năng lượng cho tàu mà không cần phải nổi lên mặt nước. Ngoài ra, với hệ thống động lực hạt nhân, con tàu có thể tuần tra một cách liên tục chừng nào dự trữ vũ khí và lương thực trên tàu còn đáp ứng được.

Năm 1954, Hải quân Mỹ tạo ra bước đột phá mới trong phát triển tàu ngầm bằng việc thủy tàu ngầm hạt nhân USS Nautilus. Đây là chiếc tàu ngầm được trang bị hệ thống động lực hạt nhân đầu tiên trên thế giới. Sự ra đời của Nautilus đã tác động sâu sắc đến sự phát triển của hạm đội tàu ngầm Mỹ.

Từ sau khi Nautilus đi vào hoạt động, Hải quân Mỹ đã từ bỏ các thiết kế tàu ngầm điện-diesel. Bên cạnh đó, USS Nautilus còn mở ra kỷ nguyên của những chiếc tàu ngầm hạt nhân mà đỉnh điểm là cuộc chay đua giữa Moscow và Washington trong những năm Chiến tranh Lạnh.

Tàu chiến Napoleon của Pháp

Napoleon, tàu chiến hơi nước đầu tiên trên thế giới. Ảnh: Pinterest

Từ đầu thế kỷ XVIII, các kỹ sư đóng tàu trên toàn thế giới bắt đầu thử nghiệm những chiếc tàu trang bị động cơ hơi nước. Các tàu sử dụng động cơ hơi nước đã xuất hiện trong thập niên đầu thế kỷ XIX, nhưng gặp phải các vấn đề về bố trí vũ khí.

Vào giữa năm 1840, Anh và Pháp đã thử nghiệm giải pháp truyền động cho tàu bằng chân vịt thay cho các bánh xe 2 bên hông. Đến năm 1850, Pháp hạ thủy chiến hạm Napoleon-tàu chiến đầu tiên sử dụng chân vịt, nó cũng là tàu chiến hơi nước đầu tiên trên thế giới.

Chiến hạm Napoleon vẫn sử dụng kết hợp chân vịt và buồm để di chuyển trên biển, nhưng nó báo hiệu sự kết thúc của những chiếc tàu chạy bằng buồm trên toàn thế giới.