Tàu ngầm phi hạt nhân tấn công Project 636MV Varshavyanka (NATO định danh Kilo) mà Nga xuất khẩu cho Việt Nam là biến thể hiện đại nhất của “gia đình” tàu ngầm Kilo Project 636. Tàu ngầm này được cập nhật rất nhiều công nghệ mới với khả năng hoạt động êm hơn, phạm vi phát hiện và tiêu diệt mục tiêu xa hơn.
“Trái tim” của tàu ngầm Kilo chính là hệ thống định vị thủy âm kỹ thuật số (sonar) MGK-400EM. Đây là biến thể hệ thống định vị thủy âm tiên tiến nhất của Nga hiện nay được phát triển từ hệ thống định vị thủy âm MGK-400. Hệ thống định vị thủy âm MGK-400EM sẽ thay thế cho các hệ thống cũ trên tàu ngầm Project 877 và Project 636 đời đầu.
 |
Tàu ngầm Kilo Project 636 xuất khẩu cho Việt Nam trang bị hệ thống điện tử, hỗ trợ sự sống hiện đại hơn so với biến thể xuất khẩu cho Trung Quốc.
|
MGK-400EM được thiết kế để tự động phát hiện, phân loại và theo dõi các mục tiêu dưới và trên mặt nước cũng như chỉ định vũ khí phù hợp với trạng thái của mục tiêu nhằm tăng hiệu quả tiêu diệt đồng thời đảm bảo cơ số vũ khí cho những nhiệm vụ sau.
Đây là một hệ thống định vị thủy âm mạng pha kỹ thuật số thụ động, các mảng an-ten được làm chủ yếu bằng vật liệu gốm áp điện được chế tạo theo công thức mới cho phép cải thiện đầu dò điện âm cũng như tăng số lượng mục tiêu có thể theo dõi cùng lúc.
Nhờ chế tạo bằng vật liệu mới nên trọng lượng, kích thước vẫn giữ như cũ nên không làm xáo trộn trong thiết kế cấu trúc tổng thể của tàu ngầm trong khi mức độ tiêu thụ điện năng thấp hơn trước. Thông số kỹ thuật chính của hệ thống định vị thủy âm MGK-400EM như sau:
Ở chế độ định vị thủy âm thụ động:
- Phạm vi phát hiện mục tiêu dưới nước có độ ồn 0,05Pa/Hz đạt 16km.
- Phát hiện mục tiêu là ngư lôi có độ ồn hoạt động 1-2pa/Hz ở cự ly tới 30km.
- Phát hiện chân vịt của một tàu chiến mặt nước có độ ồn 10Pa/Hz ở cự ly tới 100km.
- Số lượng mục tiêu theo dõi tự động 12 mục tiêu trong đó có 2 mục tiêu trong chế độ phân tích để cung cấp tham số cho các hệ thống vũ khí.
- Số mục tiêu có thể xác định chính xác tối thiểu 10 mục tiêu.
 |
Mô hình cấu trúc hệ thống định vị thủy âm kỹ thuật số MGK-400EM.
|
Thông số về mục tiêu thu nhận được từ hệ thống định vị thủy âm thụ động sẽ được cung cấp cho hệ thống điều khiển hỏa lực để khai hỏa vũ khí tiêu diệt mục tiêu.
Hệ thống định vị thủy âm MGK-400EM có dải tần số hoạt động từ 1-60kHz, nó có thể phát hiện trực tiếp tín hiệu của hệ thống định vị thủy âm MGK-400E ở phạm vi tới 150km (lưu ý là các tàu ngầm Project 877 của Trung Quốc được trang bị hệ thống định vị thủy âm MGK-400E)
Độ sai lệch mục tiêu theo tần số như sau:
- Dải tần từ 1-10kHz, độ sai lệch là 5 độ.
- Dải tần từ 0-30kHz là 10 độ.
- Dải tần từ 30-60kHz độ chính xác ở mức ¼ góc tín hiệu mục tiêu.
Phạm vi liên lạc sóng âm dưới nước như sau:
- Điện thoại, điện báo thông tin liên lạc, thông tin liên lạc mã hóa, điều hướng và truyền nhận ở phạm vi 60km.
- Liên lạc đa hướng, đo lường và xác định khoảng cách ở mức 30km.
- Liên lạc trong các dải tần theo tiêu chuẩn NATO ở mức 15km.
 |
Hệ thống MGK-400EM cho phép tàu ngầm Kilo dành cho Việt Nam phát hiện chiến hạm mặt nước của địch cách xa 100km.
|
Ngoài ra, tàu ngầm Kilo Project 636 Việt Nam còn được trang bị hệ thống định vị thủy âm phát hiện mìn và tránh va chạm MG-519EM. Thông số kỹ thuật của hệ thống như sau:
- Hệ thống có khả năng tìm kiếm các mục tiêu dưới nước ở góc ±30 độ.
- Phạm vi phát hiện các mục tiêu dưới nước có Rekv=10 mét ở mức 16km.
- Chế độ sử dụng các tín hiệu phức tạp.
- Phát mìn neo có Rekv=0,4 mét ở mức 1,8 km.
- Độ sai lệch mục tiêu chỉ khoảng 1 độ.
Hệ thống định vị thủy âm kỹ thuật số MGK-400EM cùng hệ thống MG-519EM tạo cho tàu ngầm Kilo của Việt Nam lợi thế phát hiện trước mục tiêu ở khoảng cách 2-3 lần so với đối thủ. Lợi thế này cho phép tàu khai hỏa tiêu diệt mục tiêu trước khi bị phát hiện.
Bình Đức