Gần đây, nhiều người dân Trung Quốc phát hiện các thương lái đã sử dụng phương pháp "khử trùng lưu huỳnh" để tạo màu cho quả dâu tây, giúp quả dâu bán ra thị trường có màu đỏ rất đẹp. Điều này đã làm dấy lên cuộc thảo luận sôi nổi, chỉ trích người kinh doanh vì lợi nhuận mà đã biến trái cây bảo vệ sức khỏe thành trái cây độc.
Trên thực tế, ngoài lưu huỳnh, một số người buôn bán vô đạo đức cũng thường sử dụng hàn the vào thực phẩm, điều này gây nguy hại về mặt sức khoẻ của người tiêu dùng.
Hàn the là tên gọi dân gian của hóa chất natri tetraborax decahyđrat. Đây là chất chống oxy hóa và có tính sát trùng nhẹ. Hóa chất này trước đây được sử dụng trong công nghiệp thực phẩm do một số ưu điểm như có thể giữ thực phẩm được tươi ngon trong thời gian dài không bị ôi thiu nên hay được dùng để ướp cá, thịt. Bên cạnh đó, hàn the cũng có thể làm tăng độ dẻo của thực phẩm, do vậy, thường được cho vào bún, phở, giò, nem chua…
Tuy nhiên, các nghiên cứu chỉ ra rằng, hàn the không bị thải loại hoàn toàn mà nó có khả năng tích tụ lên đến 15% lượng tiếp nhận vào cơ thể. Điều này về lâu dài sẽ gây ngộ độc mãn tính, dần dần làm suy thận, suy gan dẫn đến tình trạng da xanh xao, biếng ăn, cơ thể suy nhược. Thậm chí còn làm teo tinh hoàn, vô sinh hoặc các tai biến hệ tiêu hóa đối với ai sử dụng nhiều.
Vì sao nhiều người vẫn dùng hàn the trong nấu nướng?
Điều này là do hàn the có thể kéo dài thời hạn sử dụng của thực phẩm, tăng độ giòn, độ giãn nở và độ dai của thực phẩm, đồng thời tăng hương vị. Điều quan trọng nhất là hàn the cũng có thể làm cho thực phẩm đàn hồi hơn và cải thiện vẻ ngoài của nó.
Sở dĩ hàn the có thể làm cho thực phẩm có tính đàn hồi là vì khi hòa tan trong nước, nó tạo ra axit boric có thể kết hợp với các nhóm hydroxyl để tạo thành ion borat và thành phần này trải qua phản ứng ngưng tụ với các chức năng trong polysacarit. Là một liên kết chính giữa các phân tử tinh bột, hàn the có thể liên kết chéo từng phân tử, do đó tạo cho thực phẩm có kết cấu dai.
4 loại thực phẩm này hay bị trộn hàn the
Hàn the có thể làm cho thực phẩm có hương vị thơm ngon và bán chạy nên nhiều doanh nghiệp không ngần ngại cho trái phép chất độc này vào thực phẩm để trục lợi. 4 loại thực phẩm thông dụng này rất dễ bị "ngậm" hàn the:
- Thịt lợn kém tươi: Thêm hàn the vào thịt lợn có thể giữ được độ tươi, chống mất nước và giảm mùi hôi. Thịt lợn được thêm hàn the sẽ trông tươi hơn và hồng hào hơn dưới ánh sáng.
- Bột bánh: Những người buôn bán vô đạo đức thêm hàn the vào bột bánh để tăng kết cấu và hương vị, làm cho bánh, ví dụ bánh bao... có hương vị tinh tế, mềm mại và đàn hồi hơn, đồng thời không dễ dính, khiến bánh có khả năng ít bị hư hỏng và thối rữa.
- Sợi mì: Thêm hàn the vào mì có thể làm tăng độ dai của mì và khiến chúng mịn hơn.
- Đậu phụ: Để đậu phụ dễ tạo hình hơn, những người buôn bán vô lương tâm sẽ cho thêm hàn the vào. Đồng thời, hàn the còn có thể làm tăng độ dẻo của đậu phụ và làm cho đậu phụ có màu sắc đẹp hơn.
Đậu phụ thường hay chứa hàn the. (Ảnh minh họa).
Làm thế nào để biết hàn the đã được thêm vào thực phẩm hay chưa?
Wang Silu, một thanh tra thực phẩm cấp cao quốc gia, cho biết có thể sử dụng phương pháp "một nhìn, hai mùi và ba chạm".
Bước 1 là nhìn: Các loại thực phẩm như cơm, mì được thêm hàn the sẽ có màu sáng hơn, nếu nhìn kỹ bạn sẽ thấy độ bóng rất lạ.
Bước 2 là ngửi: Cẩn thận ngửi mùi của thực phẩm. Nếu cho hàn the vào, bạn có thể ngửi thấy mùi kiềm nhẹ.
Ba lần chạm: Sau khi thêm hàn the, thức ăn sẽ có cảm giác mịn hơn và có vị dẻo hơn.
Tác hại của hàn the với cơ thể con người
- Tổn thương hệ tiêu hóa
Sau khi ăn phải hàn the, nó có thể gây buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy và các khó chịu khác ở hệ tiêu hóa, trong trường hợp nhẹ, nó thậm chí có thể làm hỏng hệ tiêu hóa và gây ra các triệu chứng như chảy máu dạ dày và loét dạ dày.
- Gây tổn hại hệ thần kinh
Hàn the có thể gây ra các triệu chứng thần kinh như đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi và mất trí nhớ. Dùng lâu dài có thể gây rối loạn chức năng thần kinh.
- Tổn thương chức năng gan thận
Hàn the chủ yếu được chuyển hóa ở gan và thận, ăn quá nhiều chắc chắn sẽ làm tăng gánh nặng cho gan và thận, dẫn đến tổn thương chức năng gan và thận.
- Gây hại cho mắt, da
Tiếp xúc lâu dài với hàn the có thể gây khó chịu như đỏ da, khô và ngứa, đồng thời cũng có thể gây ra các triệu chứng về mắt như viêm kết mạc và viêm giác mạc.
Nếu vô tình nuốt phải chất độc hại, bạn đừng hoảng sợ. Nên thực hiện các biện pháp sơ cứu hiệu quả: Trước tiên hãy dùng tay ấn vào cổ họng để gây phản ứng nôn mửa, nhổ ra đồ ăn độc, rồi uống nhiều nước làm loãng chất độc. Ngoài ra, cần chú ý lưu giữ mẫu thức ăn, chất nôn, phân gây ngộ độc để bác sĩ chẩn đoán bệnh và cấp cứu nhanh chóng.
THÙY LINH