Nhắc đến những món đặc sản nổi tiếng của từng vùng miền của nước ta thì không thể bỏ qua các loại quả mọc hoang dại trong tự nhiên. Xuất hiện gắn liền với mỗi mùa khác nhau trong năm, những loại quả từng gắn với một phần ký ức tuổi thơ của những đứa trẻ sinh ra và lớn lên ở các miền quê. Trong số đó phải kể tới quả me keo.
Quả me keo còn có tên gọi khác là me nước, trái keo. Với các thế hệ 7X, 8X ở miền Tây, me keo là thứ quả ăn vặt vô cùng quen thuộc. Nhưng với người dân ở thành phố, đây là thứ quả lạ lẫm, nhiều người chưa từng một lần được ăn thử.
Cây me keo vốn là cây mọc hoang dại ở những con đê, bờ kênh nhằm mục đích chắn gió, giữ đất, có sức sống mạnh mẽ. Thân cây me keo nhiều gai, khi còn nhỏ trông yếu ớt, nhưng càng lớn dần, chúng càng vững chắc. Tán cây rậm bao niêu thì quả sum suê bấy nhiêu.
Theo quan sát, quả me keo phân thành từng đốt giống với me chua, nhưng cuốn thành vòng tròn lạ mắt. Khi còn non có màu da xanh. Đến độ chín sẽ chuyển sang màu hồng đỏ. Hai bên thân quả để lộ phần thịt trắng mướt và hạt có màu đen.
Ngày trước, khi cuộc sống còn khó khăn, không có nhiều thứ ăn vặt như bây giờ, cùng với trái trâm, trái ô môi, cà na, trái bần..., trái me keo được đám trẻ con ở các xóm làng tìm hái mỗi khi đến mùa để ăn cho vui miệng. Thứ quả này có mùi thơm nhẹ và ngọt, lúc xanh hay chín đều có vị ngọt. Đặc biệt, khi chín chúng sẽ nẻ ra, để lộ cả phần thịt và phần hạt bên trong.
Gần đây, trái me keo được một tài khoản đăng lên mạng xã hội khiến nhiều người nhớ lại hương vị của tuổi thơ.
"Mình ở huyện Châu Đức, Bà Rịa – Vũng Tàu, hồi bé mình và đám bạn trong xóm rủ nhau ra sau vườn hái trái me keo để ăn, ngọt và hấp dẫn lắm. Lúc đó, ngoài cây dại, một số hộ còn trồng cây này. Bây giờ tìm được cây me keo rất khó, thỉnh thoảng mình về quê chợ bắt gặp có người vào bìa rừng hái rồi bán với giá rất rẻ, chỉ khoảng 15.000-25.000 đồng/kg. Những lúc gặp, mình đều mua vài kg để ăn và mang lên thành phố để cho đồng nghiệp ăn cùng", tài khoản Thanh Giang chia sẻ.
"Cây me keo này có 2 loại mọi người ạ, có cây cho quả rất ngọt và thơm nhưng cũng có cây vị hơi chua và chát nhẹ. Khoảng tháng 5, tháng 6, khi bắt đầu vào hè là thời điểm trái me keo bắt đầu chín. Những chùm trái xanh đỏ lấm tấm, lủng lẳng đung đưa theo gió trông rất đẹp mắt. Quả này có thể chấm với muối ớt, cũng có thể ăn trực tiếp", tài khoản Hoa Lan kể.
Hiện nay ở miền Tây, cây me keo không còn nhiều. Người dân địa phương cho biết trái me chín để lộ phần thịt trắng xốp ra ngoài, thấy rõ cả những hạt màu đen. Thu hút nhất là khi phần thịt chuyển hẳn sang màu đỏ, vừa thấy đã cảm giác thòm thèm. Nhiều người hái rồi bán ở chợ quê cho khách du lịch hay người dân địa phương.
PHÚ NGUYỄN