Dưa lưới có nguồn gốc từ họ muskmelon, được gọi là Cucumis melo. Chúng thường có đường kính 15 – 25cm, tròn hơn so với dưa hấu. Dưa lưới phân nhánh nhiều, sinh trưởng mạnh mẽ, thích nghi tốt với điều kiện khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm đặc biệt như Việt Nam.
Đây là loại trái cây thơm ngon và cực kỳ giàu chất dinh dưỡng, được ví như thuốc bổ rất được ưa chuộng. Dưa lưới mọng nước giúp giải khát tốt, cung cấp vitamin và nhiều khoáng chất giúp phòng tránh nhiều bệnh. Hiện nay, sản phẩm dưa lưới đang được bán với giá từ 35.000 - 40.000 đồng/kg, có thị trường ổn định tạo nguồn thu tốt cho các cơ sở sản xuất.
Dưa lưới vàng được trồng nhiều trong nhà màng.
Dưa lưới là cây trồng ngắn ngày mang lại hiệu quả kinh tế, giá cả ổn định, năng suất canh tác trên một đơn vị diện tích trong nhà màng lớn. Đây là mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu, giúp nông dân chủ động trong sản xuất, giảm lệ thuộc vào thời tiết, khí hậu.
Nhận thấy nhiều lợi ích và hiệu quả kinh tế từ mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng, bà con nông dân đã quyết tâm đầu tư, xóa đói giảm nghèo thành công.
Gia đình chị Dương Lan (Cảnh Hưng, Tiên Du, Bắc Ninh) đã bắt đầu làm giàu với mô hình dưa nhà màng từ năm 2015. Khi tình cờ đọc báo thấy mô hình sản xuất dưa lưới có nhiều tiềm năng và có thể áp dụng để canh tác tại địa phương, vợ chồng chị đã tìm hiểu kỹ thuật, quy trình sản xuất dưa lưới để áp dụng đầu tư.
Trang trại trồng dưa lưới của chị Lan được nhiều người tới tham quan.
Với trên 2.000m2 nhà màng, chị Lan trồng gần 6.000 cây dưa lưới/vụ. Mỗi cây được trồng riêng trong từng túi bầu với giá thể xơ dừa đã qua xử lý. Chính việc áp dụng công nghệ cao trong trồng dưa đã mang lại hiệu quả kinh tế to lớn cho gia đình chị Lan.
Mỗi vụ dưa lưới trong trang trại của chị Lan kéo dài từ 70 - 75 ngày, mỗi quả dưa đến kỳ thu hoạch có trọng lượng từ 1,2 - 2,0 kg. Dưa lưới sản xuất trong nhà màng có thể canh tác được 3 - 4 vụ/năm. Sản lượng dưa lưới thu hoạch đạt khoảng 9tấn/vụ/2.800m2 nhà màng. Sau khi trừ chi phí, chị Lan thu lãi khoảng 170 triệu đồng/vụ, khoảng trên 500 triệu đồng/năm.
Hiện nay, không chỉ trồng dưa, chị Lan còn mở cửa nhà màng miễn phí để du khách cũng như những người nông dân đến tham quan và học hỏi kinh nghiệm. Du khách được thoải mái chụp ảnh check-in, ăn thử dưa của nhà vườn, đặc biệt là các em nhỏ rất thích thú khi được tận tay hái những quả dưa vàng trĩu nặng, thơm mát.
Đầu năm 2023, anh Đặng Thế Báu (Thạch Hội, Thạch Hà, Hà Tĩnh) đã cùng với 5 hộ dân thử sức với mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng trên diện tích hơn 3.000m2. Các hộ đầu tư số vốn ban đầu gần 1 tỷ đồng để xây dựng nhà lưới, hệ thống tưới, đèn chiếu sáng...
Anh Báu đã thành công với mô hình trồng dưa lưới nhà màng.
Hiện, vườn dưa lưới của anh Báu cùng 5 hộ dân đang trồng các giống dưa phát triển khỏe, quả to chắc, có vị ngọt thanh và giòn. Nhờ chăm sóc đúng quy trình, theo dõi chặt chẽ chế độ dinh dưỡng nên dưa lưới phát triển tốt. Chỉ sau 75 ngày trồng, vườn dưa đã bắt đầu cho thu hoạch, trọng lượng bình quân từ 1,5 - 1,8 kg mỗi quả.
Theo tính toán của anh Báu, riêng diện tích dưa lưới của gia đình anh (500m2 trong tổng số 3.000 m2 nhà màng của 6 hộ) đã cho thu hoạch được 4 tấn. Với giá bán đang ở mức trên 30.000 đồng/kg, vườn dưa lưới đã đưa lại nguồn doanh thu 120 triệu đồng cho gia đình anh Báu. Sau khi trừ chi phí và khấu hao nhà màng, cho lãi ròng 40 triệu đồng/vụ.
Trong khi đó, anh Đoàn Văn Dũng (Bình Tân Phú, Bình Sơn, Quảng Ngãi) lại bén duyên với nghề trồng dưa lưới một cách tình cờ, khi bắt gặp những ruộng dưa lưới và mê nên trở về quê trồng dưa. Ban đầu, anh chỉ trồng 10 sào, sau thấy có hiệu quả nên trồng thêm lên 30, 40 sào.
Mô hình trồng dưa lưới của anh Dũng ngày càng phát triển.
Mỗi sào dưa lưới, suất đầu tư từ 12 - 15 triệu đồng là rất cao nhưng anh Dũng đã vượt qua. Mạnh dạn vay vốn và qua những vụ trồng dưa có hiệu quả, anh đầu tư kéo điện ra đồng và đóng những giếng khoan sâu từ 60m trở lên để đảm bảo nguồn nước tưới.
Cũng qua những vụ trồng dưa, anh Dũng tích lũy được kinh nghiệm nên trồng đạt hiệu quả với năng suất một sào thu hoạch được 2 tấn dưa, trong đó, có 2/3 là dưa loại 1. Với hơn 1,5ha trồng dưa lưới hiện tại, anh Dũng trở thành một trong những hộ nông dân trồng dưa lưới có diện tích lớn nhất ở Quảng Ngãi, đạt doanh thu cả tỷ đồng mỗi năm.
THẢO ANH