Mướp đắng là giống cây trồng thuộc họ bầu bí với nhiều tên gọi khác như bí đắng, dưa Goya, lê nhựa thơm hay khổ qua. Đây là loại cây được trồng phổ biến ở Việt Nam, dễ dàng thích nghi với mọi điều kiện sống nên người nông dân hầu như không tốn quá nhiều công chăm sóc.
Quả mướp đắng có công dụng chữa bệnh
Quả mướp đắng có hình dáng giống quả mướp thường hay dưa chuột với lớp vỏ ngoài xù xì gai góc. Đây là một nguyên liệu được dùng để chế biến thành nhiều món ăn ngon. Tuy có vị đắng khó ăn với nhiều người, nhưng chúng vẫn được ưa chuộng trồng để thay đổi thực đơn cho gia đình. Không chỉ vậy, đây còn là loại quả đem lại các tác dụng tốt với sức khỏe khi chứa nhiều chất dinh dưỡng và các loại vitamin.
Nhu cầu thực phẩm rau, củ, quả hiện nay trên thị trường rất lớn, đặc biệt là những loại quả mang giá trị dinh dưỡng cao như mướp đắng. Do đó, việc trồng và phát triển vườn mướp đắng sẽ mang lại giá trị kinh tế cao, cho người nông dân thu nhập tốt.
Anh nhà nông trẻ Nguyễn Quốc Hoàng (Thái Nguyên) từng là kỹ sư tin học với công việc ổn định ở thành phố, nhưng đã quyết định trở về quê hương gắn bó với lĩnh vực nông nghiệp và tiếp nối nghề làm thuốc nam của gia đình. Anh Hoàng từng có thời gian xây dựng mô hình trồng cây cà gai leo nhưng không thu được thành quả cao.
Anh Hoàng thu hoạch mướp đắng với năng suất cao
Vào khoảng năm 2021, anh Hoàng đã chủ trương chuyển hướng cây trồng tại địa phương, phát triển những loại cây dược liệu trong đó có mướp đắng rừng. Anh Hoàng tiên phong trồng thử nghiệm mướp đắng rừng trên diện tích 0,8ha vườn nhà và trực tiếp tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm.
Ngay vụ đầu tiên, sản phẩm mướp đắng rừng đã được thị trường đón nhận, doanh thu hơn 500 triệu đồng. Dù chỉ lãi vài chục triệu đồng, nhưng đã cho anh Hoàng niềm tin, động lực để nhân rộng mô hình, đưa mướp đắng rừng làm cây trồng chủ lực của địa phương.
Đến nay, diện tích canh tác của anh Hoàng đã mở rộng quy mô hơn 7ha với nhiều cây dược liệu như khôi nhung, đu đủ, ba kích,... Từ quả mướp đắng rừng, anh Hoàng đã kết hợp sản xuất ra nhiều sản phẩm có công dụng cải thiện sức khỏe, phù hợp với nhu cầu sử dụng khác nhau của khách hàng. Mỗi năm, hợp tác xã của anh Hoàng sản xuất và tiêu thụ hơn 10 tấn dược liệu khô, mang lại doanh thu 1,2 tỷ đồng.
Vườn khổ qua của vợ chồng anh Nguyễn Thanh Danh (Đồng Nai) đã được biết đến là mô hình phát triển cây trồng cho năng suất cao gần 10 năm nay. Thời gian đầu, anh Danh và chị Thơ đã thất bại do không có đầu ra ổn định.
Vợ chồng anh Danh chị Thơ đang thu hoạch mướp đắng tại vườn
Mướp đắng rừng được trồng bằng hạt, anh Danh mắc giàn cao 2m để dây dễ leo bám vào. Trung bình cứ 1.000 m2 làm thành một giàn, mỗi giàn có giá đầu tư 7 triệu đồng và độ bền trong hai năm. Sau 3 tháng trồng, cây cho trái, bán giá sỉ khoảng 25.000 đồng/kg. Trái chín sẽ tách lấy hạt, phơi khô để làm giống.
Hiện nay, vườn mướp đắng của anh Danh và chị Thơ có diện tích 1,5 ha, cho trái quanh năm, mỗi ngày cho thu hoạch khoảng 100 ký trái. Ngoài trồng khổ qua rừng lấy trái, gia đình anh Danh còn hái đọt non bán. Tính tất cả, gia đình anhDanh thu nhập gần 600 triệu đồng/năm.
Trong khi đó, mô hình trồng mướp đắng của gia đình ông Phạm Thuận (Quảng Bình) cũng đã mang về lợi nhuận cao. Ông Thuận chính là người đi tiên phong với mô hình trồng cây mướp đắng tại địa phương.
Vườn mướp đắng của gia đình ông Thuận
Trên diện tích khoảng 7.000 m2, đất trồng lúa vùng đầm lầy, chua, phèn, năng suất thấp, gia đình ông đã mạnh dạn chuyển đổi sang đất trồng hoa màu. Trong đó có khoảng 8 sào, ông đầu tư trồng mướp đắng leo giàn.
Ông Thuận cho biết, việc làm đất và trồng cây con được tiến hành từ cuối tháng 11/2020. Khi ngọn cây mướp đắng phát triển thì tiến hành làm giàn, bình quân mỗi sào mướp đắng, gia đình ông đầu tư khoảng 5 triệu đồng.
Đến đầu tháng 3/2021, gia đình ông bắt đầu cho thu hoạch. Từ đó đến nay, bình quân mỗi ngày gia đình ông bà thu hoạch 3 tạ mướp đắng. Tuy có thời điểm giá bán khá thấp, khoảng 10.000 đồng/kg, nhưng gia đình ông vẫn nhẹ nhàng bỏ túi 3 triệu đồng/ngày.
Với 8 sào mướp đắng sẽ đưa lại thu nhập cho gia đình ông trên 200 triệu đồng mỗi vụ (6 tháng), cao gấp 10 lần so với trồng lúa trên cùng một đơn vị diện tích. Bên cạnh đó, vợ chồng ông cũng đã thử nghiệm khá thành công hơn 20kg trà mướp đắng, trị giá 300.000 đồng/kg, đã được tiêu thụ hết. Đây cũng là hướng đi mới trong việc bảo quản, bao tiêu sản phẩm giúp gia đình ông bà yên tâm sản xuất.
Trong thời gian tới, gia đình ông tiếp tục nghiên cứu, tìm hiểu học tập kinh nghiệm để trồng mướp đắng vụ trái, góp phần nâng cao thu nhập cho gia đình.
THẢO ANH