Phản ánh với báo điện tử Kiến Thức, người dân ở khu 3 Tử Đà thuộc xã Bình Phú (huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ) cho biết, nhiều năm qua, các doanh nghiệp rầm rộ kéo nhau về đây tìm mọi cách để được khai thác cát trên sông Lô khiến cuộc sống và hoạt động sản xuất của người dân địa phương bị đảo lộn, luôn trong tình trạng lo lắng, bất an. Điển hình là hoạt động khai thác cát của Công ty CP Thái Sơn E&C - chi nhánh tại Phú Thọ.
Người dân địa phương cho biết, hiện nay, gần khu vực khai thác cát của Công ty CP Thái Sơn E&C (ở xã Bình Phú) đã và đang xuất hiện nhiều điểm sạt lở nghiêm trọng với chiều cao khoảng 4m so với mực nước sông, chạy dài hàng trăm mét và ăn sâu vào những cánh đồng trồng ngô của người dân.
“Thời điểm Công ty CP Thái Sơn E&C xây trạm bơm cho xã cũng là lúc doanh nghiệp này đưa nhiều tàu bè xuống sông Lô múc cát. Khi báo chí phản ánh, chúng tôi mới thấy hoạt động khai thác cát giảm xuống, cơ quan chức năng cũng bắt đầu có chỉ đạo. Trước kia, mỗi lần thấy đất sạt lở bởi việc khai thác cát, người dân chúng tôi đều báo cáo lên lên chính quyền địa phương nhưng không ăn thua”, một người dân xin giấu tên chia sẻ.
Tương tự, một người dân khác thông tin: “Họ khai thác cả ngày lẫn đêm, rầm rầm như hội. Tối đến ánh đèn soi sáng lấp lánh cả dòng sông. Tôi nghe nói, trung bình mỗi giờ đồng hồ thì một chiếc tàu quốc có thể khai thác cao nhất là 120m3 cát. Họ hoạt động hết công suất cả ngày thì tận thu hàng trăm m3/ngày. Các đối tượng khai thác cát ở đây rất manh động, giống như được “bảo kê", nhiều lần người dân chúng tôi hợp sức xua đuổi cũng chẳng được”.
 |
| Các thuyền, bè của Công ty CP Thái Sơn E&C - chi nhánh Phú Thọ dàn trận trên sông Lô, đoạn trạm bơm mới của xã Bình Phú để "tận hủy" môi trường khoáng sản. |
Theo tìm hiểu của PV, ngày 16/10/2017, Công ty CP Thái Sơn E&C được UBND tỉnh Phú Thọ cấp Giấy phép khai thác số 29/GP-UBND, thời hạn đến 16/10/2020. Khu vực khai thác thuộc xã Tử Ðà cũ (nay là Bình Phú), với diện tích khai thác là 27,54 hecta.
Tuy nhiên, tháng 6/2019, Công ty CP Thái Sơn E&C bất ngờ bị Thanh tra tỉnh Phú Thọ lập biên bản vi phạm hành chính về lĩnh vực khoáng sản, UBND tỉnh Phú Thọ sau đó ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên và khai thác khoáng sản với số tiền 100 triệu đồng với doanh nghiệp này, vì lý do đã khai thác khoáng sản vượt quá phạm vi ranh giới của độ sâu được phép khai thác.
Ngoài mức phạt 100 triệu đồng, Công ty CP Thái Sơn E&C còn bị xử phạt bổ sung bằng cách tước quyền sử dụng giấy phép khai thác khoáng sản 4 tháng (kể từ ngày 31/5/2019).
Gần đây nhất, một số cơ quan truyền thông cho biết, ngày 11/2/2020, UBND huyện Phù Ninh đã có văn bản báo cáo UBND tỉnh Phú Thọ về tình hình khai thác cát sỏi trên địa bàn huyện, liên quan đến chi nhánh Công ty CP Thái Sơn E&C.
Theo báo cáo, tại khu vực giáp mỏ của Công ty CP Thái Sơn E&C và một số vị trí giao cho Công ty này bảo vệ xuất hiện việc khai thác cát, sỏi trái phép gây sạt lở đất canh tác của nhân dân.
Cụ thể, vị trí giáp trạm bơm Gai Hạ có diện tích sạt lở khoảng 2.522,5m2. Tại vị trí mốc số 1,24,25,26,27,19,1 (giáp xã Bình Bộ cũ), một số tàu hút, phao cẩu khai thác vào phạm vi khoanh bảo vệ. Mốc số 19,1,24 diện tích sạt lở khoảng 1.764,5m2. Tại vị trí mốc 36,C,D,R,37 diện tích sạt lở khoảng 1.636m2. Một số vị trí khác dọc theo phạm vi cấp phép cho Công ty CP Thái Sơn E&C có sạt lở vào đất canh tác của các hộ dân khoảng 4.327m2.
Văn bản nêu: “UBND huyện đã chỉ đạo Công ty CP Thái Sơn E&C thực hiện tốt việc quản lý mỏ; khai thác đúng chỉ giới được cấp phép, khi phát hiện có việc khai thác trái phép khu vực giáp ranh với khu vực mỏ phải báo cáo ngay với các cơ quan chức năng. Các phương tiện tham gia khai thác của Công ty phải có biển hiệu của Công ty. Thả đầy đủ phao tiêu tại các điểm mốc ranh giới mỏ, cắm bổ sung các mốc giới bị hư hỏng hoặc bị mất”…
 |
| Hàng chục tàu quốc chắn hết dòng chảy sông Lô, đoạn qua xã Bình Phú để khai thác cát. Đáng nói, hầu hết những tàu thuyền này đều không thấy có biển số, nhãn hiệu rõ ràng... |
 |
| Hoạt động khai thác cát diễn ra rầm rộ. |
Tuy nhiên, ghi nhận thực tế của PV Kiến Thức ngày 17/3/2020 cho thấy, hầu hết các tàu thuyền đang khai thác ở khu vực xã Bình Phú đều không có biển số, nhãn hiệu. Thế nhưng không hiểu vì sao những chiếc thuyền, sà lan hút vẫn hoạt động hút cát trên sông Lô một cách rầm rộ. Tiếng máy nổ, tiếng động cơ phục vụ cho hoạt động khai thác cát vang ầm ĩ kéo dài trên dòng sông.
Trong khi đó, các mốc giới cho phép Công ty CP Thái Sơn E&C khai thác cũng không được phân định rõ ràng. Khu vực bờ tiếp giáp với khu khai thác của Thái Sơn E&C còn hiện xuất thêm những dấu vết sạt lở mới.
 |
| Hàng nghìn m2 đất hoa màu của người dân bị sạt lở xuống sông Lô do hoạt động khai thác cát. |
 |
| Những vết sạt lở kéo dài đang "ăn" sâu vào phía bên trong. |
Để khách quan các thông tin liên quan, ngày 17/3/2020, PV đã đến liên hệ và đặt lịch công tác với UBND xã Bình Phú, UBND huyện Phù Ninh.
PV cũng đã chủ động liên hệ trực tiếp với ông Hà Kế Tài - Chủ tịch UBND xã Bình Phú về vấn đề này, tuy nhiên vị Chủ tịch xã báo bận và cho biết, sẽ chỉ đạo cấp dưới sắp xếp làm việc để cung cấp thông tin cho PV. Thế nhưng, đến nay (24/3/2020) đã hơn 1 tuần trôi qua phía UBND huyện Phù Ninh và UBND xã Bình Phú vẫn im lặng với báo chí đến khó hiểu?
 |
| Lãnh đạo xã Bình Phú im lặng với báo chí trước các thông tin liên quan đến doanh nghiệp Thái Sơn E&C - chi nhánh Phú Thọ “tận hủy” tài nguyên khoáng sản, gây sạt lở đất đai, hoa màu của người dân trên địa bàn? |
Được biết, trên sông Lô đoạn qua huyện Phù Ninh lâu nay không chỉ có doanh nghiệp Thái Sơn E&C “tận hủy” tài nguyên khoáng sản, mà còn có các doanh nghiệp khác. Hoạt động khai thác cát đã đang khiến hai đoạn bờ kè quốc gia ký hiệu H1 và H4 bị sạt lở, những đoạn bờ kè kế tiếp đứng trước nguy cơ bị ảnh hưởng.
Cuộc sống người dân xã Bình Phú đang bị đảo lộn, hàng nghìn m2 đất canh tác bị sạt lở xuống sông Lô vì hoạt động khai thác cát của các doanh nghiệp. Nếu tình trạng này vẫn tiếp tục diễn ra và kéo dài, thì phải chăng các cơ quan chức năng tỉnh Phú Thọ cần cân nhắc, xem xét lại việc cấp phép khai thác khoáng sản trên địa bàn đối với các doanh nghiệp?
*Kiến Thức tiếp tục thông tin liên quan đến vu việc.
Đoàn Khang