Hội thảo Sách-con đường tri thức: Cách nào để người Việt mê đọc sách?

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS. Phạm Quang Thao, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam cho biết, nhân Ngày Sách Việt Nam (21/4) Liên hiệp các HộiKH&KT Việt Nam phối hợp với Nhà xuất Bản Tri thức tổ chức hội thảo “Sách- con đường tri thức”.

Với sự tham gia của các nhà khoa học, các dịch giả, nhà xuất bản… hội thảo tập trung thảo luận về văn hóa đọc, cách thúc đẩy việc khuyến khích đọc trong tình hình mới, nhất là thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 như hiện nay làm thay đổi rất nhiều thói quen đọc sách. Bên cạnh đó, hội thảo cũng thảo luận các giải pháp nhằm nâng cao hiệu của công tác tuyên truyền phố biến kiến thức, thi thức mới qua các xuất bản phẩm, chú trọng phổ biến tri thức phổ quát bên cạnh tinh hoa đỉnh cao…

Tại hội thảo, TS. Nguyễn Văn Chung, cựu giảng viên Khoa Triết, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, hiện nay sách được xuất bản ở nước ta ngày càng nhiều thể loại và có giá trị nhiều mặt, tuy nhiên thực trạng đọc sách ở nước ta rất đáng buồn, nếu như không nói là thảm hại.

Chúng ta cần phải tìm ra nguyên nhân, động lực để khơi lên lòng yêu sách, ham thích đọc sách rộng khắp trong cộng đồng.

Từ kinh nghiệm của bản thân, TS. Nguyễn Văn Chung đưa ra một số gợi để giúp người đọc đọc sách một cách hiệu quả. Thứ nhất là động cơ đọc sách. Đọc sách không thể thiếu động cơ, không thể thiếu nhu cầu, mục đích. Thứ hai, cách đọc sách tốt nhất là đọc nghiên cứu. Đọc nghiên cứu là đọc theo các chủ đề. Thứ ba, đọc sách phải ghi chép, “đọc sách mà không ghi chép giống như đổ nước lên mặt đá”…

Cùng quan điểm, Th.S Nguyễn Hữu Giới, Chủ tịch Hội Thư viện Việt Nam khẳng định việc đọc sách, tìm hiểu tri thức như là một nhu cầu bản năng của con người, để thỏa mãn nhu cầu thông tin tri thức, hiểu biết, khám phá thế giới, đồng thời phục vụ lao động sản xuất, xây đắp những giá trị- văn hóa, lịch sử có tính cộng đồng.

Tuy nhiên, Th.S Nguyễn Hữu Giới cho hay nhiều lúc cảm thấy “chạnh lòng” khi thấy nhiều người Việt Nam ít có thói quen đọc sách báo, lại càng thấy hiếm mua sách, thậm chí nhiều người thích khoe “tủ rượu”, “tủ giày” nhưng trong nhà không có tủ sách hay giá đựng sách báo. Thậm chí có người cả năm không đọc một cuốn sách.

Trong khi đó, ở nhiều nơi trên thế giới như Pháp, Nhật, Hàn Quốc… họ có thói quen đọc sách mọi lúc mọi nơi, đọc trong lúc rảnh rỗi ở nhà ga, trên tàu điện, ngầm, sân bay trong lúc chờ đợi (thay vì đọc tin tức trên điện thoại di động, trên Ipad, máy tính như nhiều người dân Việt Nam).

ThS Nguyễn Hữu Giới cho biết thêm, ngày nay văn hóa đọc đang bị lấn át bởi văn hóa nghe nhìn. Bằng chứng nhiều thư viện thiếu vắng độc giả, lượng xuất bản bằng giấy đang thu hẹp về số lượng, lớp trẻ đang chuyển sang sử dụng nhiều hơn điện thoại, máy tính để đọc và tra cứu thông tin. Mặc dù “online” cũng là một kênh tốt để cung cấp tri thức, tuy nhiên, việc thờ ơ với văn hóa đọc sách là một thực trạng đáng tiếc.

ThS Nguyễn Hữu Giới hi vọng rằng, người dân cần thay đổi cách nghĩ cách tư duy, đặc biệt là cách tiếp cận văn hóa độc, cần xây dựng và phát triển thói quen đọc sách báo bằng cả hai cách (trên giấy và mạng internet).