VUSTA làm việc với Trung tâm SCDI về việc xét nghiệm HIV tại Hải Phòng

Chủ trì cuộc họp có PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam, PGS.TS Phạm Quang Thao, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam. Cùng tham dự cuộc họp có ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS (VAAC) cùng đại diện các đơn vị của VAAC, Bộ Y tế, đại diện các ban của Liên hiệp Hội Việt Nam, đại diện lãnh đạo Trung tâm Hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng (SCDI), thành viên Ban Quản lý Dự án phòng, chống HIV/AIDS của Liên hiệp Hội Việt Nam do Quỹ toàn cầu phòng, chống AIDS, Lao và Sốt rét tài trợ giai đoạn 2021 - 2023 (Dự án Quỹ toàn cầu) và đại diện lãnh đạo các đơn vị thực hiện dự án Quỹ toàn cầu.

Cuộc họp được tổ chức nhằm giúp lãnh đạo VUSTA nắm bắt trực tiếp và cụ thể vấn đề, xác định các việc cần thực hiện nhằm giải quyết các vấn đề phát sinh và rút kinh nghiệm cho các tổ chức đang triển khai các hoạt động xét nghiệm HIV tại cộng đồng, trong đó có dự án Quỹ toàn cầu.

Tại cuộc họp bà Lê Thị Thanh Hà, Phó Giám đốc Trung tâm SCDI đã báo cáo tóm tắt tiến trình sự việc và kết quả các cuộc làm việc với các cơ quan chức năng của TP Hải Phòng về sự việc trên.

Bà Hà cho biết, nhóm Bông Hồng Đen – Cầu Vồng Đen là một trong số các tổ chức dựa vào cộng đồng (CBO) tại Hải Phòng đã ký thỏa thuận với Trung tâm SCDI triển khai hoạt động của dự án “Bảo vệ tương lai - Tăng cường các can thiệp mới dựa vào cộng đồng nhằm kiểm soát lây nhiễm HIV trong nhóm thanh niên sử dụng ma tuý tại Việt Nam” tại phường Hải Sơn, quận Đồ Sơn, TP Hải Phòng. Hoạt động chính của nhóm thực hiện trong khuôn khổ dự án này bao gồm tiếp cận và can thiệp khách hàng là người sử dụng ma tuý trong độ tuổi từ 16 - 24, bao gồm sàng lọc, tư vấn và xét nghiệm HIV cho khách hàng; khi có kết quả xét nghiệm sẽ thực hiện chuyển gửi chăm sóc và điều trị theo nhu cầu/đồng thuận của khách hàng; truyền thông nâng cao nhận thức, cung cấp thông tin về giảm tác hại ma túy, STIs, HIV, các kỹ năng dự phòng ma túy cho khách hàng.

Khi xảy ra sự việc, Trung tâm SCDI đã tích cực nắm bắt thông tin, báo cáo các cơ quan và tiếp tục phối hợp cung cấp thông tin làm rõ về cơ sở pháp lý của dự án và của việc triển khai hoạt động xét nghiệm HIV tại cộng đồng, về quy trình triển khai hoạt động xét nghiệm của nhóm Bông Hồng Đen và việc báo cáo, phối hợp với chính quyền địa phương (phường Hải Sơn, quận Đồ Sơn) của nhóm.

SCDI cho biết, quy trình sàng lọc, tư vấn và xét nghiệm của dự án chỉ hướng đến đối tượng là khách hàng từ 16 tuổi trở lên, việc xác định độ tuổi chỉ thông qua các câu hỏi phỏng vấn, khách hàng tự khai tuổi mà không bắt buộc xuất trình giấy tờ tùy thân. Về hoạt động của nhóm Bông Hồng Đen, việc nhóm thực hiện hoạt động dự án nhưng chưa báo cáo với chính quyền địa phương là do nhóm còn hạn chế hiểu biết pháp luật và do sơ suất trong quản lý CBO của SCDI. Trung tâm SCDI đã thiếu sót, chủ quan khi cho rằng nhóm đã hoạt động trên địa bàn hơn 10 năm qua nên đã sơ xuất trong việc kiểm tra, giám sát việc báo cáo và phối hợp của nhóm với các cơ quan chức năng tại địa bàn.

Theo ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), mô hình phòng, chống HIV/AIDS thông qua các tổ chức đồng đẳng, tổ chức dựa vào cộng đồng đã được pháp luật quy định và là một trong những mô hình được triển khai hiệu quả nhiều năm qua ở Việt Nam góp phần thực hiện Chiến lược quốc gia về chấm dứt dịch AIDS. Tuy nhiên, chủ dự án là Trung tâm SCDI cần tiếp tục rà soát kỹ quy trình triển khai dự án tại các CBO để đảm bảo thực hiện đúng đối tượng, đúng hướng dẫn chuyên môn y tế và đúng quy định của pháp luật. Ông Sơn cũng đề nghị lãnh đạo VUSTA tiếp tục chỉ đạo Trung tâm SCDI phối hợp với các cơ quan về quy trình phối hợp thực hiện dự án tại Hải Phòng cũng như ở các địa phương khác đảm bảo chặt chẽ.

Phát biểu kết luận buổi làm việc, PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch VUSTA đánh giá cao và trân trọng cảm ơn lãnh đạo Cục VAAC, Bộ Y tế đã kịp thời chỉ đạo và có ý kiến chính thức về mặt chuyên môn đối với hoạt động xét nghiệm HIV tại cộng đồng. Việc thông tin chính xác kịp thời và do cơ quan nhà nước quản lý chuyên môn cung cấp đã giúp định hướng dư luận, giảm sự hoang mang của công chúng trong những ngày qua.

Lãnh đạo VUSTA đồng thời đề nghị Trung tâm SCDI nghiên cứu rà soát toàn bộ quy trình triển khai hoạt động dự án Bảo vệ tương lai tại tất cả các địa bàn dự án, yêu cầu tạm dừng các hoạt động xét nghiệm HIV tại cộng đồng để đảm bảo việc chủ dự án kiểm soát được các tổ chức cộng đồng thực hiện đúng quy định của cơ quan chuyên môn và của địa phương; tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng, cung cấp thông tin chính xác về các hoạt động của dự án và kịp thời báo cáo Liên hiệp Hội Việt Nam về toàn bộ quá trình này.

Sự việc trên là một bài học kinh nghiệm sâu sắc về công tác phối hợp, hiệp đồng với các cơ quan chức năng ở cơ sở địa bàn triển khai cho không chỉ SCDI mà cả các tổ chức khác đã và đang triển khai hoạt động phòng, chống HIV/AIDS nói riêng và các tổ chức đang thực hiện các dự án phát triển nói chung. Lãnh đạo Liên hiệp Hội Việt Nam yêu cầu các ban chức năng của cơ quan Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam tham mưu các biện pháp để VUSTA thực hiện tốt hơn nữa công tác chỉ đạo, quản lý và giám sát các dự án sau khi phê duyệt.

>>> Mời độc giả xem thêm video Chủ tịch VUSTA Phan Xuân Dũng phát biểu tiếp thu Chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính và bế mạc Hội nghị: